Het referentiebos is inmiddels zo ver ingericht dat alle maatregelen in het kader van LIFE Climate Forest zijn uitgevoerd. Deze maatregelen ter versterking van de veerkracht worden vanaf 2023 intensief gemonitord. De aanplant wordt zo nodig nog verzorgd en bij uitval opnieuw aangeplant.

• De al aanwezige dunningspaden zijn opnieuw gemarkeerd om onnodige bodemdruk te voorkomen.
• Het huidige OAD-netwerk is met 4,7 ha verder uitgebreid door vooral het aanwijzen van habitatbomen.
• Er heeft een bostracking plaatsgevonden op ongeveer 58 ha waarbij specifiek is gelet op het selecteren van vitale en kwalitatieve boomsoorten uit de tweede boomlaag.
• Alle bestaande kwaliteitsbomen op ± 80 ha zijn opnieuw vrijgezet en een deel van de kwaliteitsbomen zijn gesnoeid.
• Er is aangeplant met o.a. droogte- en hittebestendige uitheemse boomsoorten, met al dan niet strooiselverbeterende eigenschappen: Abies bornmuelleriana, Carpinus betulus, Corylus colurna, Fagus orientalis, Pseudotsuga menziessii, Quercus cerris, Quercus pubescens, Sorbus torminalis, Sorbus domestica, Tilia tomentosa en Liriodendron tulipifera.
• In het bijzonder is er extra aandacht geweest voor de lichtbeschikbaarheid op aanplantlocaties waarbij niet alleen is gelet op lichtinval vanuit de kronen, maar ook op de inval van zijwaarts licht. Hiertoe is middels knikken en zagen de lichtbeschikbaarheid verhoogd.

Bosgebied ’t Zand kenmerkt zich als eerste generatiedennenbos op voormalige stuifduinen (heideontginningsbos). Dankzij het boomgericht beheren zijn in een groot deel van het bos al veelvuldig mengboomsoorten aanwezig van vooral inlandse eik (Quercus robur), berk (Betula sp.), grove den (Pinus sylvestris) en Corsicaanse den (Pinus nigra subsp. laricio).

Op de helft van de percelen is sprake van een ingroeiende tweede boom- en/of struiklaag met veel inlandse eik en berk. Vooral de inlandse eiken lijken zich goed te ontwikkelen waardoor het beheer zich richt op de teelt van hoogwaardig kwaliteitshout (kwaliteitsbomen genoemd) en de instandhouding van de menging.

Om het voorkómen van aftakelende en dode bomen te vergroten, is een bosreservaat aangewezen van 5,25 ha en zijn verspreid habitatbomen geselecteerd. De bomen in dit netwerk van Oude, Aftakelende en Dode bomen (OAD) kunnen zich ongestoord verder ontwikkelen en uiteindelijk natuurlijk aftakelen. Het OAD-netwerk beslaat nu zo’n 6% van het kronendak.

In bosgebied ’t Zand liggen verjongingsgroepen waarin vooral grove den en berk domineren. Onder scherm lijkt het in Alphen makkelijker te zijn meer gemengde opstanden te ontwikkelen. Vandaar dat het huidige beheer zich richt op verjongen onder het bestaande kronendak. Zo kunnen we ingroeiende boomsoorten helpen en aanvullen met gevarieerde aanplant.
Omdat inlandse eik en grove den al veel voorkomen en niet zonder risico’s zijn onder klimaatverandering, is er aangeplant met meer droogte- en hittebestendige inheemse loofboomsoorten en soorten met goede strooiselafbraak om de bodemontwikkeling te stimuleren (rijkstrooisel). De aanplant is steeds heel kleinschalig groepsgewijs (kloempen van 25 en kleiner) uitgevoerd en door selectie van de juiste soorten afgestemd op de heersende lichtverhoudingen. Zo is de natuurlijke ontwikkeling naar gestructureerde gemengde bossen verder aangerijkt.